Uyku ve Sağlık İlişkisi
29-11-2022
09:00
Uyku, vücut sistemlerini yavaşlatıp rahatlatarak, kendinizi fiziksel olarak daha iyi hissetmemizi sağlar. Çoğu insanda uyku, günün %20’si ila %40'ını kaplar. Kısa uyku süresi (24 saatte <6 saat) ve uzun uyku süresi (24 saatte >10 saat) olumsuz sağlık sonuçlarıyla ilişkilendirilebilir. Bu nedenle bireysel değişkenlik gösterse de yetişkinler için en uygun uyku süresinin 7-9 saat olduğu bilinir. Çocuklarda ise durum biraz daha farklıdır. Yeni doğan bebekler günün yaklaşık %70'ini uyuyarak geçirirler. Yaş ilerledikçe uyku gereksinimi azalır. Uyku süresi, ilkokul çağındaki çocuklarda günde 10-11 saate, ergenlik dönemindeki gençlerde ise 7-8 saate inebilir.
Yeterli, kaliteli ve düzenli uyku, güne enerjiyle başlamanızı sağlarken performansınızı arttırır, ruh halinizin ve genel sağlığınızın iyileşmesine katkıda bulunur. Yetersiz uyku, dinlenmenin de eksik olması anlamına gelir ve bazı fiziksel ve ruhsal sorunlara yol açabilir. Uyku düzeninde ve süresindeki bozulmalar obezite ile de ilişkilidir. Yapılan çalışmalara göre yeterli uyumayan kişilerin vücutlarında açlık duygusuyla bağlantılı grelin hormonu yüksek düzeyde bulunur ve obezite riski artar. Literatürde özellikle uyku bozukluğu sonucu görülen en önemli hastalık obezite olarak düşünülmektedir.
Daha iyi ve kaliteli bir uyku için öneriler
-Uyuyacağınız odanın karanlık, rahat, sessiz, havalanmış ve temiz olmasına dikkat edin.
-Uyuyacağınız odada televizyon bulundurmayın. Yatmadan en az 30 dk önce cep telefonlarınızla aranıza mesafe koyarak mavi ışık detoksu yapın.
-Pamuklu kumaş hava akımına izin verdiği için çarşaf, nevresim, yastık kılıfı ve pijamalarınızın pamuklu olmasına dikkat edin.
-Vücudunuzun biyolojik ritmini düzenlemek için her gün aynı saatlerde yatmaya ve uyanmaya özen gösterin.
-Kitap okumak ve meditasyon yapmak, vücutta gevşeme sağlayacağı için uykunun gelmesine yardımcı olur. Yatmadan önce kitap okumayı veya meditasyon yapmayı deneyebilirsiniz.
-Yüksek kafein alımı uyarıcı ve canlandırıcı etkisinden dolayı uykunuzu etkileyebilir. Yatmadan en az 2 saat öncesinde kahve gibi kafeinli içecek alımınızı sınırlandırın.
-Andulasyon terapisi, vücudu gevşetip rahatlatıcı etkiler gösterdiğinden uyku ve yaşam kalitesini yükseltmek için tercih edilebilir.
-Gün içinde yağlı, kızarmış ve yüksek kalorili besinlerden kaçının. Sağlıklı beslenme şeklinin benimsenmesi uyku kalitesinin artmasına yardımcı olacaktır.
Kaynaklar
Göktaş, E., Çelik, F., Özer, H. & Gündüzoğlu, N. Ç. Obez Bireylerin Uyku Kalitesinin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2015; 8 (3), 156-161.
Mukherjee, S., Patel, S. R., Kales, S. N., Ayas, N. T., Strohl, K. P., Gozal, D., & Malhotra, A. An official American Thoracic Society statement: the importance of healthy sleep. Recommendations and future priorities. American journal of respiratory and critical care medicine. 2015; 191(12), 1450-1458.